Novia Scotia duck toller retriever
De omgeving van Sevenum biedt alle gelegenheid om eindeloos te wandelen door groenstroken en natuurgebiedjes en langs de waterkant. Dat is precies waar je de Nova Scotia duck toller retriever, kortweg ‘toller’, een plezier mee doet. Deze jachthond, afkomstig uit het oostelijke puntje van Canada, heeft het in zijn genen om waterwild te lokken en te apporteren.
Toch duiken de honden van Henk van Essen en Marga Rubie niet plompverloren het water in als er spontaan een paar eenden opvliegen. De Nova Scotia duck toller retrievers blijven staan aan de kant en kijken alert, met een ‘tollende’ staart, precies waar ze als ras voor zijn gefokt. Ze mogen alleen zwemmen op het commando ‘vrij’”, zegt Marga resoluut. “Je kunt het niet hebben als ze er gelijk in springen, ook niet in de sloten, want die zijn vaak niet schoon. Er is er altijd wel een die het probeert, want ze zwemmen heel graag, maar soms mag het gewoon niet. In het broedseizoen moet je ook opletten dat je niets verstoort.”
Veel energie
Marga en Henk laten hun acht honden niet allemaal tegelijk uit. “De inmiddels wat dementerende Froemel is vijftien jaar en je moet rekening houden met de leeftijd als je gaat wandelen”, legt zij uit. De twee oudjes van de roedel doen een klein blokje, de andere honden hebben meer nodig om hun energie kwijt te raken. En dat viermaal per dag. Henk: “Ondanks onze grote tuin waar ze kunnen ravotten, rennen en spelen, staan ze toch steeds weer te springen van yes, we mogen weer.” Marga: “Het gaat er niet om welke afstand of tijd je loopt, maar hoeveel interactie ze met elkaar hebben. Als je een Nova Scotia duck toller retriever neemt moet je je goed afvragen wat je hem kan bieden.” Behendigheidsoefeningen, speuren of bijvoorbeeld mee om te apporteren op jacht. Oorspronkelijk lokt de toller al spelend en kwispelend waterwild dat nieuwsgierig is geworden, binnen schootsafstand naar een jager. Net zoals het Nederlandse kooikerhondje, een van zijn voorouders, dat doet in een eendenkooi. Een toller wil werken, iets doen. Marga: “Die wil om voor je te werken schept een band. Ze zijn intelligent, zacht en een beetje ondeugend.” Henk met een knipoog: “Dat past goed bij haar.”
Als hulphond
Vijftienjaar jaar geleden kwam Froemel, wat in het Limburgs zoveel betekent als liefkozing, als eerste toller in hun leven. Toen Marga niet veel later een beroerte kreeg en gedurende een jaar van revalidatie opnieuw leerde lopen en praten, ontpopte Froemel zich als een perfecte hulphond. “Iets oppakken kon ik niet, dat deed zij. Ik kon alleen in handgebaren met haar communiceren en daar lette ze echt op bij het wandelen. Omdat ik uit eigen ervaring ontdekte wat het contact met zo’n dier teweeg kan brengen, nam ik haar daarna mee naar mijn werk, als therapiehond voor mensen met dementie of een verstandelijke handicap, maar ook om kinderen van hun angst voor honden af te helpen. Als je ziet welke kracht zij je kan geven, dan is het mooi dat we hiermee iets kunnen betekenen. En nu Froemel zelf ouder is en haar gehoor slechter wordt, reageert ze nog steeds op mijn handgebaren.”
Fokkerij
Na de aanschaf van een tweede hond groeide de behoefte om een nestje te fokken. “Het is iets dat je met liefde en passie doet, een rijkdom die je wilt delen. We hebben ons bij de Tollerclub aangesloten om het zo goed mogelijk te doen.” Het ras had een beperkte genenpoel. “We zijn heel bewust in het buitenland gaan kijken om de gezondheidskwaliteit van het ras te verbeteren.” Henk en Marga haalden de nu tienjarige Baerke en diens halfzus Pommeke uit Rusland, nog voor de oorlog met Oekraïne uitbrak. “En inderdaad, Baerke heeft mooie en gezonde pups voortgebracht.” In het algemeen haalt een toller een behoorlijke leeftijd; vijftien jaar is niet ongewoon. Marga noemt één aspect waar ze bij deze rashonden scherp op zijn: het immuunsysteem. “Daarom zijn we voorzichtig met enten en ontwormen, niet allemaal tegelijk en we laten alle DNA-gezondheidstesten voor de toller doen.”
Meer weten over de Nova Scutia duck toller retriever?
Wilt u meer weten over de Nova Scotia duck toller retriever? Het volledige verhaal over de honden van Henk en Marga staat in Landleven oktober. Deze editie kunt u hier nabestellen.
Over de kennel van Henk en Marga Essen: www.toller-of-carpediem.com
Over het ras en andere fokkers: Nova Scotia Duck Tolling Retriever Club Nederland
Fotografie Theo Tangelder