Editorial: Naobers
‘Pyt ik har der behoufte an om ys mit tie en dien wief over de verkyzeng te proaten. Om de woarhaid ter van te zeggen, ik bin sums bang dak gek wor, want mien noaber, ’n dikke boer, dut niks as schellen op dei rieke bysten ien stad …”, aldus een verhaaltje in de Nieuwe Groninger Courant van de eerste maart 1888, dat zich vrij laat vertalen als “Piet, ik heb er behoefte aan om met jou en je echtgenote eens over de verkiezing te praten. Om de waarheid erover te zeggen, ik ben soms bang dat ik gek word, want mijn buurman, een grote boer, doet niets anders dan schelden op die rijke beesten in de stad.”
Nog zo eentje: “De lue in de steden zint in spektakel geboren en op egruied, jao der in egrueid en ze kiekt veurbij den naober en zien doen en laoten hen, maor wij in ’t loeg, wilt alles van mekaar weten.” Uit de Provinciale Drentsche en Asser Courant van 14 april 1880. Zal ik hem voor u vertalen? Ach, waarschijnlijk kunt er ook zelf wel iets van bakken.
Het zijn stukjes uit de krant van bijna anderhalve eeuw geleden die nu, in verkiezingstijd, weer net zo actueel zijn als toen, over de vermeende kloof tussen stad en platteland. Je kunt er wel een boompje over opzetten. Niets is nieuw.
Naobers
Liever wijs ik u op een veel leukere tegenstelling in deze berichten, namelijk of de o van ‘naober’ voor de a komt, of juist de a voor de o? Ook vroeger was er al geen lijn in te ontdekken. In geschreven teksten uit zowel Groningen, Drenthe, Overijssel als Gelderland komen beide schrijfwijzen al sinds jaar en dag voor en het aantal keren dat de ene variant is gebruikt of de andere verschilt weinig. Het maakt ook niets uit voor de essentie van goed naoberschap, zoals omschreven in de Twentsche Courant van 29-8-1883: “As ’ter ’nen weg kapót is, de naobers helpt mekaar; as ’ter eene van de hoes hölding zeek word, de naober löp naor ’n dokter; as ’ter eende oet de boerschop van ’t bedde op stroo komp, de naobers gaot veur ’em rond um ’em weer van ’t stroo op ’t bedde te helpen.” Oftewel, als er een weg kapot is, dan helpen de buren elkaar om deze te repareren, als er iemand ziek is, dan haalt een buur de dokter en als iemand uit de gemeenschap aan lager wal raakt, dan helpen de buren hem of haar er weer bovenop. Mooie woorden toch? Als we ons daar nu eens een beetje meer mee gaan bezighouden …
Mario Broekhuis
Hoofdredacteur
Het jaar 2025 is een feestelijk jaar voor Landleven, want we vieren dat we al 30 jaar onze liefde voor het buitenleven in Nederland delen met onze trouwe lezers via ons mooie, maandelijkse magazine. Bekijk onze jubileumvideo, waarin je kennis maakt met de bevlogen redactie van Landleven! Deze editorial verscheen in Landleven november. Deze editie kunt u hier bestellen.
