Hoe kies je de juiste kachel of haard

Bedenk bij de keuze voor een nieuwe kachel of dit de belangrijkste warmtebron in huis vormt of slechts dient als bijverwarming en sfeermaker. Wanneer de keuze valt voor een kachel met meer vermogen dan past bij de ruimte is het gevolg vaak dat de kachel maar kort of op een te lage stand kan branden. Dit veroorzaakt slechte verbranding, zwarte aanslag en een hogere uitstoot. Kachelspecialist Jeroen Kampshof van De Heide Smid Haarden & Kachels vergelijkt de verbranding met die van een auto: ‘’Als een auto de hele dag in de eerste versnelling draait, is dat ook niet goed voor de motor.’’
Wanneer de kachel alleen voor de sfeer en wat extra warmte wordt gebruikt, dan is een vermogen tot 4 kW in de meeste situaties voldoende. Bij andere omstandigheden wijst Kamphof erop voor het bepalen van het vermogen altijd te overleggen met een specialist. Van belang in dit gesprek is onder meer de isolatiestatus van de woning, het oppervlak én de hoogte van de ruimte en de locatie van de kachel. ‘’De positie is heel bepalend. Het maakt veel verschil of de kachel in een L-kamer in de verste hoek staat of meer centraal in de woning. En bij een hoge nol verspreidt de warmte zich heel anders over de ruimte dan bij een laag plafond.’’

Type kachel of haard

Als je weet hoeveel vermogen je nodig hebt, volgt de keuze voor een type kachel of haard, houtkachels zijn het populairst. Ze geven een aangename stralingswarmte af en zijn relatief goedkoop te stoken, zeker wanneer je eigen hout zaagt en klooft. Binnen de houtkachels is er keus uit verschillende materialen, zoals speksteen, plaatstaal en gietijzer.
Een speksteenkachel is over het algemeen duurder in aanschaf, maar erg geschikt als hoofdverwarming als je veel tijd in huis doorbrengt. De warmte trekt in eerste instantie in de stenen, waardoor het wat langer duurt voor de ruimte helemaal opwarmt, maar de stenen stralen de hitte nadat de kachel is gedoofd nog vele uren uit. ‘’Er zit als het ware een soort accu om de kachel heen die nog lang warmte afgeeft’’, legt Kampshof uit.
Een plaatstalen kachel is juist ideaal wanneer je de ruimte lekker wilt bijwarmen als je thuiskomt van je werk. Deze geeft namelijk snel zijn warmte af.
Een gietijzeren kachel zit er qua eigenschappen tussenin.

De pelletkachel combineert de traditionele uitstraling van een houtkachel met het bedieningsgemak van een gashaard. Het rendement van pelletkachels is hoog, maar de kachel vraagt wel meer onderhoud en heeft een stroomaansluiting nodig.
Een elektrische haard biedt vooral sfeer en gemakt, maar is minder geschikt als echte verwarmingsbron. Kampshof: ‘’Een elektrische kachel geeft maximaal 2kW vermogen af. En waar hout en gas aangename stralingswarmte afgeven, voelt een elektrische haard meer als een warme föhn.’’ De elektrische haard geeft wel een gezellige sfeer en is eenvoudig in gebruik. Je hoeft enkel een stekker in het stopcontact te steken. Zeker in combinatie met zonnepanelen met overcapaciteit op het dak, is deze bijverwarming bijna kosteloos in gebruik.
Net als de elektrische haard heeft ook de bio-ethanolhaard geen rookkanaal nodig. Het is een kwestie van het reservoir vullen met de brandstof en aansteken. Deze haarden zijn milieuvriendelijk en sfeervol, maar ook in dit geval is de warmteopbrengst beperkt.

Vrijstaand of inbouw

De keuze voor een vrijstaande kachel of een inbouwhaard is vooral een kwestie van smaak. Bij een vrijstaand model is vrijwel altijd een deel van het pijpmateriaal zichtbaar, terwijl dit bij een inbouwhaard met schouw als blikvanger volledig is weggewerkt. Heb je een woning gekocht met een traditionele openhaard? Dan kun je kiezen voor een milieuvriendelijkere inzethaard. In een tussenmuur kun je ook een doorkijk- of tunnelhaar plaatsen. Bij deze haard is het vuur vanuit meerdere kamers te bekijken en wordt de warmteverspreiding van de haard verdeeld over verschillende ruimtes.