Bouw je eigen Warré bijenkast

Hij wordt ook wel ‘bijenkast van de mensen’ genoemd, omdat hij relatief eenvoudig te maken is: de Warré bijenkast. Zo ben je als imker ook zelfvoorzienend in de behuizing van je bijenvolkjes. Landleven-timmerman Nick van Zutphen legt in Landleven uit hoe je zo'n kast maakt. In dit filmpje laat hij zien hoe je de planken verlijmt om panelen op de juiste maat te maken.

Dit heb je nodig:

4x douglas planken ruw 195 x 3.000 x 21 mm
125x hardhoutschroef zelfborend rvs platkop 4,0 x 40 mm
2x rvs schroef 20 x 3,5 mm + ring
1x varroa-gaas rvs 300 x 300 cm
1x compactplaat 298 x 320 x 6 mm
3x doek (katoen of jute) 340 x 340 mm
1x multiplex 394 x 354 x 9 mm
1x Warré glasplaat 120 x 300 mm
24x Warré Hofman ramen
6x koploze spijker 40 mm

Verder:

Constructielijm
Houtlijm (watervast)
7x lijmklem (45 cm spanwijdte)
Fijngemaakt stro, versnipperd papier of droge bladeren
Gekookte lijnolie
Cirkelzaag (verstelbare hoek)
Rolmaat
Potlood
Breekmesje
Accuboor
Houtboor 3 mm
Bovenfrees
Nietapparaat (nietjes minimaal 6 mm lang)
Schuurpapier
Stofschaar
Kwast
Winkelhaak
Hamer

Zo ga je te werk:

Voor de broedkamer heb je planken nodig van 210 mm breed en minimaal 20 mm dik. Deze maat is niet makkelijk verkrijgbaar; daarom gaan we ervan uit dat je de planken over de lengte moet verlijmen en op maat zagen.
Verlijm twee planken in de lengte met elkaar.
Maak de vlakken die je wil verlijmen goed vlak.
Breng eenzijdig de constructielijm aan; doe dit dik genoeg zodat alle oneffenheden tussen de planken opgevuld worden.
Leg de planken plat naast elkaar (op dwarsbalkjes) en druk ze tegen elkaar.
Plaats om de 40 tot 50 cm een lijmklem. Doe dit om en om, dus eerst boven, de tweede onder. Dit zorgt ervoor dat de planken niet dubbel klappen.
De balkjes zorgen ervoor dat je de onderste lijmklemmen gemakkelijk kunt plaatsen. Klem eventueel de planken nog vast aan de werkbank, zo weet je zeker dat het geheel recht blijft.
Laat de lijm uitharden, dit kan afhankelijk van de lijm lang duren.
Herhaal deze stappen voor de andere twee planken.
Uit een paneel zaag je in de lengte drie latten, een van 60 mm breed, een van 210 mm en het restant zal dan ongeveer 126 mm breed zijn.
Uit paneel 2 zaag je ook drie latten. De eerste 70 mm plus de dikte van uw zaag. De tweede 210 mm breed. Het restant zal ongeveer 104 mm dik zijn.

Broedkamer

Zaag tweemaal een plank van 300 x 210 mm (A) en tweemaal een plank van 342 x 210 mm (B).
Plaats A tussen B en verlijm en verschroef ze op de raakvlakken aan elkaar.
Zaag tweelmaal een lat van 342 x 21 mm (C), maar zaag deze in de lengte schuin onder een hoek van 22,5 graden, zodat de andere zijde 19 mm breed is.
Plaats C op het midden van B; verlijm en schroef C aan B.
Herhaal dit voor de andere zijde.
Met de bovenfrees frees je aan de bovenzijde van de broedkamer in A een inkeping van 10 mm breed en 10 mm diep, hier vallen de raampjes precies in.
Frees ook de onderzijde op een diepte van 6 mm; zo voorkom je dat de bijen de raampjes aan de broedkamer erboven vastlijmen.
Per broedkamer kun je er 8 Warré Hofman-raampjes tussen hangen met ongeveer 1 mm tussenruimte.

Kijkglas

Zaag per broedkamer één plank A en twee latten van 300 x 55 mm (D).
Met een bovenfrees frees je in D een inkeping van 10 mm breed en 3 mm diep.
D plaats je boven en onder tussen planken B met de inkeping naar binnen zodat je hier later het kijkglas in vast kunt lijmen.
Lijm en schroef D aan B.
Zaag een plankje van 310 x 114 mm (E) en zaag een lat van 21 x 102 mm.
Zaag deze over de lengte schuin onder een hoek van 22,5 graden, zodat de andere zijde 19 mm breed is (F).
Lijm deze greep vast aan E, samen is dit het luikje.
Deze latten kun je nu precies in het luikje leggen.
Het is handig om ongeveer 1 mm ruimte over is, zo kun je ht luikje er gemakkelijk uithalen.
Verlijm en schroef C aan B en D, verlijm C met B.
Maak twee kleine houtjes van 14 x 30 x 5 mm, boor er een gaatje in en schroef ze met een rvs schroefje (20 x 3,5 mm) met een ring eronder vast aan G.
Leg de broedkamer op zijn kant, met D naar beneden. Van binnenuit leg je in de inkeping van D een dun strookje doorzichtige constructie kit
Leg hier de Warré glasplaat bovenop en druk hem voorzichtig aan. Laat de kit uitharden voordat je de broedkamer weer rechtop zet.

Isolatie kijkglas

Met een bovenfrees kun je een dunner plankje maken af isolatie
Begin met een plank van 99 mm breed en tenminste 500 mm lang en teken een lengte af van 298 mm.
Stel de bovenfrees op 4 mm diepte in, begin bij het uiteinde en frees randje voor randje het afgetekende stuk weg.
Zaag vervolgens het stuk af en dan heb je de isolatie voor het kijkglas van 298 x 99 x 17 mm (H).
Met de bovenfrees kun je twee verzonken gaten frezen zodat het isolatieplankje er gemakkelijk uit te halen is.

Veroa-bodem

Zaag twee latten van 272 x 35 mm (I) en twee van 342 x 35 mm (J).
Leg beide plat en leg I tussen J in.
Zaag twee latten van 342 x 21 mm (K) en één lat van 300 x 21 mm (L).
Leg deze in verstek boven op I en J en schroef en lijm I, J, K en L aan elkaar.
Het open stuk wordt de ingang.
Neem een stuk veroa-gaas van 295 x 295 mm, leg dit op het randje van J en I en niet het vast.
Zaag nog twee latten van 342 x 35 mm en frees er een inkeping in van 15 mm breed en 13 mm diep (M).
Draai de veroa-bodem om en leg M langs de zijkant met de inkeping naar binnen en naar beneden gericht. Dit wordt de geleiderail voor de veroa-lade.
Zaag van een compactplaat van 6 mm dik een stuk van 298 x 320 mm (N).
Zaag twee extra strookjes van 298 x 10 mm (O) en lijm deze aan de twee uiteinden op N, dit is de lade.
Zaag een lat van 298 x 21 x 21 mm (P), dit is de ingang voor de bijen.
Maak met de bovenfrees twee inkepingen van 8 mm diep. De ene 30 mm breed, dit is de winteropening. De andere wordt 220 mm breed, dit is de zomeropening.
Plaats P aan de voorzijde tussen de latten K.
Zaag twee kleine stukjes hout van 10 x 6 x 21 mm en lijm deze aan de binnenzijde als een steuntje achter P tegen K vast.
Let op: P blijft los liggen.

Dak

Zaag twee planken van 394 x 210 mm (U), maak langs de korte zijde een markering op 160 mm en lang de lange zijde een op 177 mm.
Trek hier een schuine lijn langs en zaag de driehoek ervan af.
Spiegel dit naar de tegenoverstaande zijde van U, dit is de voorwand, en herhaal dit voor de achterwand.
Zaag twee latten van 354 x 120 mm (V), plaats deze tussen de voor- en achterwand U en verlijm en schroef ze aan elkaar vast.
Zaag van multiplex (9 mm dik) een plaat van 394 x 354 mm (W) en lijm deze boven op V.
Zaag twee planken van 500 x 210 mm (X) en plaats deze boven op U en schroef hem vast.
Dit is bewust zonder lijm, zodat hij later makkelijker geschilderd kan worden.
Zorg dat er tussen U een ventilatieopening van 40 mm blijft.
Zaag een lat van 500 x 60 mm (Y), leg deze boven op X en sla hem vast met koploze spijkers.